فیلترینگ و چالش‌های زندگی روزمره مردم

یه لحظه چشاتو ببند و تصور کن؛ داری تو خونه‌ات با یه فنجون چای کنار دستت برای یه پروژه کاری تحقیق آماده می‌کنی، اما یهو اینترنتت قطع می‌شه و صفحه‌ات فقط یه پیام “محدود شده” نشون می‌ده. Filtering دیگه بخشی از زندگی روزمره ما شده، طوری که زندگی شخصیمون رو تحت تأثیر قرار داده، از اینستاگرام گرفته تا چت‌های خانوادگی تو تلگرام، همه‌چیز یه جورایی به این محدودیت‌ها گره خورده. تو این مقاله قراره با هم ببینیم فیلترینگ و چالش های آن بر زندگی مردم چه تاثیری گذاشته، و چطور می‌تونیم با این شرایط کنار بیایم. با ما همراه باشید تا این موضوع رو با زبون ساده و یه عالمه مثال واقعی باز کنیم!

فیلترینگ و تاریخچه آن در ایران

تعریف فیلترینگ به زبان ساده

فیلترینگ یعنی نتونی به یه سری سایت‌ها یا اپلیکیشن‌ها براحتی دسترسی داشته باشی. مثلاً یه روز می‌خوای بری تو اینستاگرام یا ایکس، اما یه صفحه سفید می‌بینی که می‌گه “اینجا نمی‌تونی بیای!” خب ،تو ایران، این محدودیت‌ها بیشتر روی شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها و بعضی سایت‌های خارجی اعمال می‌شه. هدفش هم معمولاً برای کنترل محتوا ست ولی به عنوان حفظ امنیت اعلام می‌شه. هدف اصلی فیلترینگ کنترل و عدم ارتباط با دنیای خارج از مرزهای جغرافیایست.

دلایل و تاریخچه فیلترینگ در ایران

فیلترینگ تو ایران از اوایل دهه 80 شروع شد، ولی تو چند سال اخیر خیلی شدیدتر شده. مثلاً بعد از اعتراضات سال 1396، تلگرام فیلتر شد و بعد از 1401، اینستاگرام و واتساپ هم به لیست اضافه شدن. مسئولین می‌گن این کار برای جلوگیری از شایعه‌پراکنی یا محتوای غیرمجاز ضروریه، ولی خیلی‌ها معتقدند این محدودیت‌ها بیشتر از اینکه مشکل حل کنه، مشکل جدید درست کرده. تو این سال‌ها، فیلترینگ از یه ابزار ساده به یه موضوع بزرگ اجتماعی تبدیل شده.

فیلترینگ و چالش‌های زندگی

1- قطع ارتباط با دوستان و خانواده

فیلترینگ فقط کار رو خراب نکرده، بلکه روابطمون رو هم بهم ریخته. مثلاً یه بار با خواهرم تو تلگرام چت می‌کردم، یهو قطع شد و دیگه نتونستم به گروه خانوادگیمون پیام بدم. خیلی‌ها می‌گن از وقتی واتساپ فیلتر شده، دیگه نمی‌تونن با دوستاشون تو خارج حرف بزنن. این قطعی‌ها حس دوری و تنهایی رو بیشتر کرده.

2- محدودیت تو دسترسی به اطلاعات

یه دانشجوی دانشگاهی رو تصور کن که برای پایان‌نامه‌اش نیاز به مقاله از سایت‌های خارجی داره، ولی همه‌شون فیلترن. یا یه دانش‌آموز که می‌خواد از یوتیوب زبان یاد بگیره، ولی نمی‌تونه. فیلترینگ دسترسی به اطلاعات رو سخت کرده و این تو دنیایی که همه‌چیز آنلاینه، یه مشکل بزرگه. حتی برای کارای ساده مثل چک کردن اخبار هم باید کلی بجنگی!

3- اثرات روانی فیلترینگ

فیلترینگ فقط جسم مون رو خسته نمی‌کنه، روانمون رو هم اذیت می‌کنه. وقتی هر روز با کندی اینترنت یا قطع شدن چت‌هات مواجه می‌شی، استرس رو بالا می بره. یه دوست روانشناسم می‌گفت خیلی از مراجعه کننده هاش از حس “محدود شدن” و “کنترل شدن” شکایت دارن. این فشار روانی کم‌کم رو سلامتی آدما اثر می‌ذاره.

راه‌های کنار اومدن با فیلترینگ

1. ابزارهای کاربردی و امن

خب، حالا که فیلترینگ هست، چیکار کنیم؟ چطور فیلترینگ رو دور بزنیم؟ یه راهش اینه که از ابزارهای خوب استفاده کنیم. مثلاً به جای فیلترشکن‌های رایگان و مشکوک، یه VPN معتبر بگیری که هم سرعتش خوب باشه هم امنیتت رو حفظ کنه. یا اگه تولید محتوا می کنی یا وبلاگری، یا محتوات رو تو چند پلتفرم مثل تلگرام و آپارات پخش کنی که اگه یکی فیلتر شد، بقیه کار کنن و یهو همه‌چیزت از دست نره.

2. پلتفرم‌های داخلی

پلتفرم‌های داخلی، راه‌حل یا دردسر؟ بعضی‌ها می‌گن بیا از روبیکا یا سروش استفاده کن. ولی واقعیت اینه که این پلتفرم‌ها توسط حکومت ساخته شدن یا مجوز گرفتن و از نظر امنیتی برای کاربر ایمن نیستن. مثلاً اگه بخوای تو روبیکا وبلاگ بذاری، مخاطبات به اندازه اینستاگرام نیست. البته اگه سرعت و امکاناتشون بهتر بشه، شاید یه روز جایگزین خوبی بشن، ولی الان بیشتر شبیه یه جاده پر از چاله‌ و حفره های امنیتی هستن!

3. اهمیت آموزش و تطبیق

آخرین راه، یاد گرفتنه. اگه بدونیم چطور با این محدودیت‌ها کنار بیایم، کمتر اذیت می‌شیم. مثلاً یاد بگیریم از منابع آفلاین مثل کتاب یا PDF استفاده کنیم. یا مهارت‌هامون رو تو دور زدن مشکلات دیجیتالی بیشتر کنیم. اینجوری فیلترینگ نمی‌تونه مارو کامل متوقف کنه.

وی پی ان را از کجا بخریم؟

حالا که فهمیدیم وی پی ان چقدر تو دور زدن فیلترینگ بهمون کمک می‌کنه، سؤال اینه: از کجا بخریمش؟ اول اینکه، از سایت‌های معتبر و شناخته شده استفاده کن، نه از کانال‌های تلگرامی مشکوک!

PersiaVPN، KimiaVPN، MultiVPN، GoVPN به عنوان مثال :

از سایت های معتبر و شناخته شده ایی که میشه اشاره کرد و هر کدام مزایای خاص و پشتیبانی های خوبی رو ارایه میدن، وهمین طور در بعضی از روزهای خاص و مناسبت ها تخفیفات خوب و ویژه ای رو پیشنهاد میدن.

جمع‌بندی

فیلترینگ و چالش‌های زندگی داخل ایران یه موضوع پیچیده‌ست. یه طرفش می‌خواد امنیت و نظم بیاره، یه طرفش زندگی و کارمون رو سخت کرده. قطع شدن چت‌های خانوادگی و استرس‌های روزمره، همه‌چیز نشون می‌ده این محدودیت‌ها یه تأثیر عمیق رو زندگی ما گذاشته. ولی با یه کم خلاقیت و آگاهی، مثلاً با انتخاب یه VPN خوب از منابع معتبر، می‌تونیم راه خودمون رو پیدا کنیم. خب دوست عزیز شما چی! فیلترینگ برات بیشتر دردسر بوده یا تونستی باهاش کنار بیای؟و به نظرت فیلترینگ بیشتر کمکمون کرده یا دست و پامون رو بسته؟